Cypr, położony na skrzyżowaniu kultur Europy, Azji i Afryki, ma bogatą historię pełną tradycji i uroczystości. Zanim zagłębimy się w święta i tradycje tej malowniczej wyspy, warto zwrócić uwagę na jej różnorodność kulturową. Cypr przez wieki był pod wpływem różnych cywilizacji, które pozostawiły trwały ślad w jego kulturze i tradycjach.
1. Wielkanoc
Wielkanoc jest niewątpliwie najważniejszym świętem dla Cypriotów, zarówno Greków, jak i Turków. Cypryjskie świętowanie Wielkanocy różni się od tego, do którego przyzwyczajeni są mieszkańcy innych krajów europejskich.
Wielki Piątek – tego dnia kościoły ozdabiane są kwiatami, a ludzie uczestniczą w procesjach z udziałem Epitafios (symboliczny grób Jezusa). Wieczorem odbywa się ceremonia „Epitafios Threnos”, która upamiętnia śmierć Chrystusa.
Wielka Sobota – w nocy odbywa się uroczysta msza, podczas której wierni przynoszą świeczki. Dokładnie o północy ksiądz ogłasza „Christos Anesti” (Chrystus zmartwychwstał), a ludzie odpowiadają „Alithos Anesti” (Prawdziwie zmartwychwstał).
Niedziela Wielkanocna – jest dniem świętowania, rodziny gromadzą się, aby wspólnie spędzić czas, piec baranka i jajka malowane na czerwono, które symbolizują krew Chrystusa.
2. Zeleni Poniedziałek (Kathara Deftera)
Ten dzień rozpoczyna Wielki Post w tradycji prawosławnej. Mieszkańcy Cypru świętują go na świeżym powietrzu, organizując pikniki i konsumując postne potrawy.
3. Święto Róży
Święto Róży, znane również jako „Anthestiria”, ma korzenie w starożytnych greckich tradycjach. Świętuje się je w maju w celu uczczenia przyjścia wiosny i odrodzenia przyrody. Procesje z kwiatami przechodzą przez ulice miast, a ludzie obdarowują się bukietami.
4. Kataklysmos
Święto Kataklysmos, czyli Święto Wodne, jest obchodzone pięćdziesiąt dni po Wielkanocy. Tradycja ta ma korzenie w starożytnych rytuałach i świętuje odnawiającą się moc wody. Na Cyprze ludzie gromadzą się nad brzegami morza, rzek i jezior, by śpiewać, tańczyć i zanurzać się w wodzie.
5. Święto Niepodległości
Obchodzone 1 października, upamiętnia uzyskanie przez Cypr niepodległości od Wielkiej Brytanii w 1960 roku. Jest to święto narodowe z parada wojskową w Nikozji.
6. Dzień Pamięci
Dzień Pamięci, obchodzony 20 lipca, upamiętnia interwencję turecką w 1974 roku. Jest to bardzo ważne święto dla północnych Cypriotów, obchodzone z różnymi ceremoniami.
7. Święto Oliwek
Jedno z bardziej tradycyjnych świąt, podczas którego mieszkańcy świętują zbiorę oliwek. Festiwale oliwek odbywają się w wielu wioskach, gdzie można degustować oliwę, tradycyjne potrawy i lokalne wina.
8. Panigiri
Panigiri to tradycyjne cypryjskie festiwale, które odbywają się na cześć patrona danej wioski czy miasta. Są to wydarzenia pełne muzyki, tańca, jedzenia i zabawy.
Podczas swojej wizyty na Cyprze warto zanurzyć się w bogactwo kulturowe tej wyspy, obserwując i uczestnicząc w tradycyjnych świętach i uroczystościach. Te dni pełne są radości, wspólnoty i głębokiej duchowości, która odzwierciedla wielowiekową historię i kulturową mozaikę Cypru.
9. Święto Winogron
Cypr jest znany z długiej tradycji winiarskiej. Święto Winogron, znane również jako „Vinaria”, odbywa się w sierpniu i wrześniu. W trakcie tego święta wioski na całym Cyprze organizują festiwale, podczas których mieszkańcy i turyści mogą degustować lokalne wina, słuchać muzyki na żywo i bawić się do późna. W niektórych regionach odbywają się konkursy na najlepsze wino.
10. Carnaval
Inspiracją dla karnawału cypryjskiego były podobne święta obchodzone w starożytnych czasach na cześć Dionizosa, boga wina. W lutym i marcu ulice cypryjskich miast tętnią życiem – kolorowe parady, tańce, muzyka i przebrania przyciągają tłumy. Największe obchody karnawałowe odbywają się w Limassol.
11. Dzień Trzech Króli
6 stycznia Cyprioty obchodzą Epifanię, czyli Dzień Trzech Króli. Jest to dzień, w którym kościół prawosławny upamiętnia chrzest Jezusa w Jordanie. Tradycyjnie mężczyźni skaczą do wody, by wyłowić krzyż rzucony przez kapłana. Osoba, która pierwsza odnajdzie krzyż, będzie miała, według wierzeń, szczęście przez cały nadchodzący rok.
12. Profest
Cypr, mający bogate tradycje zarówno greckie, jak i tureckie, obchodzi również Profest – święto, które upamiętnia pierwsze objawienie Koranu prorokowi Mahometowi. Muzułmańska mniejszość na Cyprze obchodzi ten dzień przez nocne modlitwy, czytanie Koranu i specjalne posiłki.
13. Święto Aniołów
Cypryjski folklor jest pełen opowieści o aniołach i duchach. W maju wiele wiosek obchodzi Święto Aniołów, upamiętniające te niebiańskie istoty. Domy ozdabiane są kwiatami, a ludzie gromadzą się, by opowiadać historie, śpiewać i tańczyć.
14. Agroturystyka na Cyprze
Chociaż nie jest to święto w tradycyjnym tego słowa znaczeniu, coraz więcej Cypriotów odkrywa piękno agroturystyki. Wioski otwierają się dla turystów, oferując autentyczne doświadczenia, takie jak zbieranie oliwek, winogron czy pomarańczy, gotowanie tradycyjnych potraw czy naukę lokalnych rzemiosł.
Cypr, ze swoją bogatą mozaiką kulturową, oferuje niesamowite doświadczenia dla tych, którzy chcą poznać jego tradycje i święta. Każda pora roku przynosi ze sobą unikalne obchody i uroczystości, które pozwalają zanurzyć się w kulturze tej niezwykłej wyspy. Jeżeli kiedykolwiek zdecydujesz się odwiedzić Cypr, z pewnością będziesz miał okazję doświadczyć niektórych z tych tradycji na własne oczy.
15. Święto Pieczenia
Chleb i pieczywo odgrywają ważną rolę w kuchni cypryjskiej, a ich produkcję otacza wiele tradycji. W październiku w wielu wioskach obchodzone jest Święto Pieczenia. Podczas tego dnia rodziny zbierają się, by wspólnie przyrządzić tradycyjne pieczywo i ciasta, takie jak „flaounes” czy „koulouria”. Wspólne pieczenie jest nie tylko okazją do świętowania, ale także chwilą dzielenia się rodzinnych przepisów i tradycji.
16. Dzień Drzewa
W styczniu, Cyprioty obchodzą Dzień Drzewa, upamiętniając znaczenie przyrody i drzew w kulturze wyspy. Jest to dzień sadzenia drzew, edukacji ekologicznej i promocji ochrony środowiska. Szkoły, organizacje i lokalne społeczności organizują różne działania, by uczcić to święto.
17. Tsiknopempti
Znane również jako „Smoky Thursday”, Tsiknopempti to tradycyjny grecki karnawał obchodzony na Cyprze. Ludzie gromadzą się, by grillować mięso, co jest symbolem początku Wielkiego Postu. Ulice wypełniają się zapachem grillowanego mięsa, muzyką i tańcem.
18. Apostolos Andreas
Święty Apostolos Andreas jest jednym z patronów Cypru, a jego kult jest silnie obecny na wyspie. W miejscowości Karpaz znajduje się klasztor dedykowany temu świętemu, który co roku przyciąga tysiące pielgrzymów. Ludzie przybywają, by prosić o błogosławieństwo, zdrowie i ochronę.
19. Ochi Day
28 października Cyprioty obchodzą „Ochi Day” („Dzień Nie”), upamiętniając odmowę Greckiego premiera wobec żądaniom Włoch podczas II wojny światowej. Jest to święto narodowe, które jest obchodzone z rozmachem, z parada wojskową, muzyką i tańcem.
20. Festiwal Filmowy w Pafos
Chociaż Cypr nie jest szeroko znany z przemysłu filmowego, Festiwal Filmowy w Pafos stał się ważnym wydarzeniem kulturalnym. Co roku w lecie miasto gości filmowców z całego świata, prezentując filmy i promując kulturę filmową na wyspie.
Każda z tych tradycji i świąt jest dowodem na kulturalne bogactwo Cypru. Wyspa, będąca domem dla wielu narodowości i kultur przez wieki, stała się miejscem, gdzie tradycje przenikają się nawzajem, tworząc unikalną mozaikę obyczajów i rytuałów. Ta różnorodność jest jednym z największych skarbów Cypru, który warto odkrywać podczas każdej wizyty na tej słonecznej wyspie.
21. Festiwal Ludowy w Larnace
Jednym z najbardziej oczekiwanych wydarzeń kulturalnych na Cyprze jest Festiwal Ludowy w Larnace. Co roku w sierpniu miasto Larnaka staje się areną dla artystów, tancerzy i muzyków prezentujących tradycyjne pieśni, tańce i rytuały. Jest to wspaniała okazja, by doświadczyć autentycznej cypryjskiej kultury i zrozumieć, jak ważna jest dla mieszkańców wyspy.
22. Święto Moreli
W czerwcu wiele wiosek na Cyprze świętuje zbior moreli. W trakcie Święta Moreli organizowane są targi, na których można zakupić świeże owoce, konfitury, dżemy i inne produkty na bazie moreli. Jest to również czas, kiedy rodziny gromadzą się, by przygotowywać tradycyjne potrawy z wykorzystaniem tego owocu.
23. Dzień Marynarki Wojennej
Obchodzony w czerwcu, Dzień Marynarki Wojennej to okazja, by uczcić wkład sił morskich Cypru w obronę i bezpieczeństwo kraju. W trakcie tego dnia odbywają się pokazy floty, parady i ceremonie upamiętniające tych, którzy służyli na morzu.
24. Noc Lampad
Tradycyjna Noc Lampad to wyjątkowa noc, podczas której mieszkańcy wiosek i miast na Cyprze zapalają tysiące lamp i świec, tworząc spektakularne widowisko światła. Wierzy się, że ta tradycja ma chronić przed złymi duchami i przynosić błogosławieństwo dla domów.
25. Święto Miodu
Miod pitny i inne produkty pszczelarskie mają długą tradycję na Cyprze. W październiku wiele miejscowości świętuje produkcję miodu. Podczas Święta Miodu odbywają się warsztaty, degustacje i prezentacje na temat pszczelarstwa, a także kiermasze, na których można nabyć lokalne produkty na bazie miodu.
26. Festiwal Poetycki w Nikozji
Nikozja, jako stolica Cypru, jest ważnym centrum kultury i sztuki. Festiwal Poetycki gromadzi poetów z całego kraju i z zagranicy, promując literaturę i poezję. Jest to okazja dla młodych twórców, by zaprezentować swoje prace i wymienić się doświadczeniami z bardziej doświadczonymi poetami.
27. Festiwal Orzechów
Cypr jest również znany z produkcji orzechów, zwłaszcza orzechów pistacjowych. Festiwal Orzechów to okazja do celebrowania tego produktu. Mieszkańcy i turyści mogą próbować różnych potraw i deserów z orzechami, a także uczestniczyć w konkursach i zabawach związanych z tym tematem.
Tradycje i święta Cypru odzwierciedlają bogactwo i różnorodność kultury tej wyspy. Mieszanka wpływów z różnych zakątków świata sprawia, że każda wizyta na Cyprze jest niezapomnianym doświadczeniem, pełnym odkryć i niespodzianek. Dla tych, którzy cenią tradycje i chcą zrozumieć ducha miejsca, Cypr oferuje nieskończone możliwości.
